Algemeen
Genealogisch onderzoek gaat in Duitsland anders dan in Nederland. In het kort: minder internet en meer archiefbezoek. Weinig aktes van de Burgerlijke Stand online, geen centrale databases als wiewaswie, vaak zoeken in afzonderlijke gemeentearchieven.
Vóór 2010 was ook dat laatste nog een probleem. In dat jaar werd een nieuwe wet op de persoonsgegevens van kracht die o.a. inhield dat termijnen van openbaarheid verruimd werden en de beschikbare akten verhuisden van Burgerlijke Stand (Standesamt) naar Archief. Geboorteakten zijn nu na 110 jaar openbaar, huwelijksakten na 80 jaar en overlijdens na 30 jaar.
De start van de Burgerlijke Stand verschilt ook van plaats tot plaats. Pas sinds 1874 kent Duitsland een nationale uniforme registratie (Personenstandsgesetz) die de taak van de kerken overnam. In delen van het Rijnland echter, dat in de Franse tijd een Frans Departement was, is hiermee al in 1798 begonnen.
Het is dus noodzakelijk zich eerst regionaal te oriënteren en daarvoor is het internet natuurlijk wel te gebruiken. Waar zijn de plaatselijke archieven, openingstijden, etc. In kleinere plaatsen is een archief niet altijd bezet en is het sterk aan te raden telefonisch of per e-mail een afspraak te maken.
Kijk ook of er regionale initiatieven zijn, zoals afdelingen van genealogische verenigingen, en eventueel mailinglijsten waar u een oproep kunt plaatsen. Een goed startpunt is www.compgen.de. Wees niet te bang voor Duitse taalfouten. Die maakt u waarschijnlijk toch en zijn te verkiezen boven gebruik van Engels. Alleen in plaatsen vlak langs de grens ( zoals Mosaik in Kleve) mag u verwachten dat men Nederlands kan lezen.
U zult merken dat niet alle plaatsen even goed ingesteld zijn op bezoekers. Personeel is zeker behulpzaam, maar vrijwel alles gaat via hun. U kunt zoeken in 10-jaren-registers als die er zijn, maar zij halen de boeken, maken kopieën, etc. Soms heeft men toegang tot microfiches of digitale kopieën, zelden tot de kast met gebonden akten.
Het probleem met zoeken per gemeente kan zijn dat voorouders vrij snel uit het zicht verdwijnen als ze in een andere plaats trouwen of overlijden. Controleer in zo’n geval de geboorte- en/of huwelijksakte om te zien of er een melding uit een andere plaats op voorkomt. Daar dit een algemeen probleem vormt is er een belangrijke rol weggelegd voor regionale genealogische verenigingen. Zij hebben vaak al jaren materiaal verzameld waardoor sporen naar andere plaatsen in de buurt gevonden kunnen worden.
Niederrhein, het werkgebied van Mosaik.
In de regio Kleef is Mosaik zo’n vereniging die een heel archief en een bibliotheek heeft opgebouwd die door iedereen te consulteren zijn. Deze bestrijken het noordelijke deel van het gebied tussen grens en Rijn, met aangrenzende gebieden in alle richtingen. Elders op de site kunt u de Bestandsliste als pdf-bestand downloaden. Om dit vrijwilligerswerk mogelijk te maken betaalt men bij bezoek of aanvraag wel een kleine vergoeding.
Als men in dit gebied zoekt loont het zeker om ook de website van Eva Verhohlen te bekijken. Zij heeft veel data van kerkboeken en Standesamt overgeschreven en gratis op internet beschikbaar gesteld. Zie de Links-pagina.
In Duisburg heeft het nieuwe Landesarchiv NRW ook exemplaren van de akten van de burgerlijke stand van het Nederrijngebied. Veel gemeenteregisters zijn er gedigitaliseerd en afzoekbaar, waarna men de betreffende akten kan opvragen. Dit archief is ook begonnen met het online plaatsen van overlijdensakten, uit de periode 1874-1938.
Sinds enige jaren heeft het Bistumsarchiv in Münster veel kerkboeken laten scannen en via internet beschikbaar gesteld. Zie https://data.matricula-online.eu/de/deutschland/muenster/
Deze boeken zijn nog niet geïndexeerd; men zal moeten bladeren op zoek naar bepaalde personen.
Wilt u informatie toevoegen, corrigeren? Laat het ons weten, opdat anderen er van kunnen profiteren.
| Home |